“İçtihat Metni”

KARAR

Göçmen kaçaklığı suçlarından sanıklar … ve …’ın mahkumiyetine dair … Asliye Ceza Mahkemesi’nce verilen … gün ve … karar sayılı hükümlerin sanık … ve sanık … müdafisi tarafından temyizi üzerine, Dairemizin …. gün ve … karar sayılı ilamı ile düzelterek onama yönündeki kararına karşı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının … gün ve … sayılı itiraz yazısı ile itiraz etmesi üzerine dosya Daireye gönderilmekle incelendi;
I- İTİRAZ NEDENLERİ
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ilgili itiraz yazısında özetle;
Sanıkların, …’li göçmenlerin TCK’nın 79/1-b maddesinde yazılı “Türkiye’de bulunan yabancıların yurt dışına çıkmasına imkan sağladıkları” konusunda yasal ve yeterli delil elde edilemediği gözetilmeden mahkumiyet kararı verilmesi; bunun dışında suçta kullanılan sanık …’ın sevk ve idaresindeki … plaka sayılı araç ile sanık …’ın sevk ve idaresindeki … plaka sayılı aracın iyi niyetli üçüncü kişi …’a ait olup olmadığına ilişkin hukuki değerlendirme yapılmadan yetersiz gerekçeyle müsadere kararının verilmesi usul ve yasaya aykırılık oluşturduğu dosya kapsamından anlaşılmakla, denilerek hükmün onanması talep edilmiştir.
II- İTİRAZIN KAPSAMI
İtiraz; sanıklar … ve … hakkında göçmen kaçakçılığı suçundan verilen mahkumiyet kararlarının sübutu konusunda yeterli delil elde edilip edilemediğine ve mahkumiyet kararının isabetli olup olmadığı ile müsadere kararına ilişkindir.
III- KARAR
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP, DÜŞÜNÜLDÜ:
Sanıklara yükletilen göçmen kaçakçılığı eylemleri neticesi kurulan mahkûmiyet hükümlerinin sanıklar tarafından temyizi sonrası, Dairemizin düzelterek onama ilamında belirtilen hususlar dışında; Yerel Mahkemece delillerin tartışılıp takdir edilmesi sonucu verilen kararda isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmıştır.
Dairemizin …gün ve … sayılı kararı usul ve yasaya uygun bulunmakla, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın itirazları yerinde görülmediğinden REDDİNE, 6352 sayılı Kanun ile değişik 5271 sayılı Kanunun 308. maddesinin 3. fıkrası gereğince itirazı incelemek üzere dosyanın Yargıtay Ceza Genel Kurulu’na GÖNDERİLMESİNE, … tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY

I-OLAY:
Sanıklar hakkında Göçmen kaçakçılığı suçlarından Yerel Mahkeme tarafından kurulan TCK’nın 79/1, 62/1, 53, 52/2, 53 ve 54. maddeleri uyarınca 2’şer yıl 6’şar ay hapis cezası, 5000 TL APC, Hak yoksunluğu, Para cezasının taksitlendirilmesi ve Müsadereye ilişkin Hükümlerin Dairemizce DÜZELTİLEREK ONANMASINA, karar verilmiştir.

II-DELİLLER:
A)HUKUKSAL DEĞERLENDİRME:
“… 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Göçmen Kaçakçılığı başlıklı 79. maddesine göre;
‘(1)Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;
a)Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkân sağlayan,
b)Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan,
kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(2)Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılır.
(3)Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Söz konusu maddenin gerekçesinde, Türkiye tarafından da onaylanan ‘… Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ ve ‘… Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol’ hükümlerinin gereğini yerine getirmek üzere ceza kanununda yer almıştır.
Maddî menfaat sağlamak üzere, genellikle suç örgütleri marifetiyle göçmenler başka ülkelere kaçırılmakta, yasal olmayan yollarla ülkeye sokulmakta ve bu örgütlerin eline düşen çaresiz insanlar, büyük ve bazen yaşam ve beden bütünlükleri bakımından onarılamayan zararlara uğrayabilmektedirler.
Maddenin birinci fıkrası göçmen kaçakçılığı suçunu oluşturan seçimlik hareketler tanımlamaktadır: Tanıma göre, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollarla bir yabancıyı ülkeye sokmak veya ülkede kalmasına imkân sağlamak ya da Türk vatandaşı veya yabancının ülke dışına çıkmasına imkân sağlamak, seçimlik hareketli suç olarak tanımlanmıştır.
Bu itibarla, yasal olarak yurda girmiş olmakla beraber, Türkiye’de sürekli olarak oturmalarına yetkili mercilerce karar verilmemiş yabancıların ülkede kalmalarına imkân sağlamak da, bu suçu oluşturacaktır.
Suçun manevî unsuru, fiilin ‘Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî bir yarar elde etmek maksadıyla’ işlenmesidir. Suçun oluşması için, bu maksadın varlığı gerekli ve yeterlidir; ancak menfaatin elde edilmiş olması gerekmez. Bu unsur, suçu örneğin terör maksadıyla bazı kişileri ülkeye sokmak fiillerinden ayırmak olanağını vermektedir. Kaldı ki, bu suçta asıl mağdurlar, çaresizlik ve yoksullukları nedeniyle kendilerine bir ekmek kapısı açmak için çabalayan insanlardır.
İkinci fıkrada, göçmen kaçakçılığı suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek cezaların yarı oranında artırılması öngörülmüştür.
Maddenin son fıkrasında, bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, tüzel kişi hakkında da bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacağı öngörülmüştür.
Bu suç ile, korunmak istenen hukuki yarar karma nitelik taşır. Bir taraftan mağdur veya mağdurların malvarlığı ve vücut bütünlükleri korunurken, diğer taraftan kamu düzeni, kamu ekonomisi ve uluslararası toplum düzeni, insan haysiyetinin dokunulmazlığı ve kişi hürriyeti korunmaktadır.
Göçmen Kaçakçılığı suçunun maddi unsuru, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî menfaat elde etmek amacıyla, yasal olmayan yollardan;
Bir yabancıyı ülkeye sokmak veya,
Ülkede kalmasına imkân sağlamak veya
Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlamaktan ibarettir.
Göçmen kaçakçılığı suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Bu fiillerden birinin gerçekleştirilmesi suçun oluşması için yeterlidir. Anılan hareketlerden birden fazlasını gerçekleştirilmesi de bir suç oluşturur. Ayrıca bu suç, serbest hareketli bir suçtur.
Fiilin gerçekleştirilme şekli önemli değildir. Bu maddede geçen ülke, Türkiye’dir. Türkiye ülkesi, Türk topraklarından (kara ülkesi), nehir, göl, içdeniz liman gibi iç sulardan, kara sulardan (deniz ülkesi), ve bunların üzerinde bulunan hava tabakasından (hava ülkesi) oluşur. Farazi anlamda ülkeyi oluşturan yerler, göçmen kaçakçılığı anlamında ülke sayılmayacak, buraya yabancının getirilmesi ile suç oluşmayacaktır.

Göçmen kaçakçılığında maddi unsur olarak belirlenen ülkeye sokmak, Pasaport Kanunu hükümlerine göre, elinde giriş için gerekli (pasaport ve pasaport yerine geçen ve bunlara ilaveten vize gibi alınması gereken) belge olmadan ve/veya ülkeye giriş için açılmış bulunan kapılar kullanmadan bir başkasını ülkeye dâhil etmek, almak, getirmek hususlarım ifade eder.
Suçun diğer bir öğesi de Ülkede kalmasına imkân sağlamaktır, usulüne uygun olarak ülkeye girmeyenler için ya da ülkeye mevzuata uygun olarak girmiş olup, ülkede kalma için gerekli izinler alınmadan, çalışma veya ikamet tezkeresi bulunmadan, ülkeden sınır dışı edilmemelerini sağlamak için kaçak göçmenlere yönelik yapılan her türlü faaliyeti kapsamaktadır. Yasal olarak yurda girmiş olmakla beraber, Türkiye’de sürekli olarak oturmalarına yetkili makamlarca karar verilmemiş yabancıların ülkede kalmalarına imkân sağlamak için örneğin, yasal olmayan yollardan oturma izni, kimlik vb. belgelerin temin edilmesi, göçmenlerin yakalanmamaları için saklanma veya barınmalarının temin edilmesi, iş verilmesi diğer koşulların da varlığı halinde bu suçu oluşturabilecektir.
Bu seçimlik hareketin konusunu, yalnızca yabancılar oluşturur, Türk vatandaşı olan bir kimsenin, ülkemizde kalmasına imkân sağlama suçunu oluşturmasına olanak yoktur.
Çıkmaya imkân sağlamak da bir Türk veya yabancının Pasaport Kanunu hükümlerine göre elinde çıkış için belge olmadan veya ülkeden çıkış için açılmış bulunan kapılar kullanılmadan veya Pasaport Kanunu’nun 22. maddesi veya CMK hükümlerine göre ülkeden çıkması yasaklanan bir kimseyi ülke dışına çıkarmaktır. Örneğin, göçmenlerin tekneye bindikleri sırada veya Meriç Nehrine yakın bir noktada, tıra kaçak olarak bineceği gümrük sahasında veya bindiği gemi henüz hareket etmeden yakalanması şeklinde gerçekleşen eylemler atılı suçu oluşturacaktır.
Bu suçun oluşması için, suça konu göçmenlerin herhangi bir zarar görmeleri, ölmeleri, yaralanmaları, fiziksel acı çekmeleri gerekli değildir. Bu nedenle anılan suç, bir zarar suçu değil, soyut tehlike suçu görünümündedir.
Göçmen kaçakçılığı, “Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî menfaat elde etmek maksadıyla,”ya da bir başka anlatımla, kastla işlenebilen bir suçtur. Sözü edilen maksadın maddi menfaat elde etme olması, bu suçu başka suçlardan ayıran bir özelliktir. Suçun tamamlanması için maddi menfaatin temin edilmesi gerekli değildir, anlaşmanın bulunması yeterlidir. Ayrıca maddi menfaatin bizzat faile yapılmış olması da zorunlu değildir, bir başkasına maddi menfaat temin edilmesi durumunda da bu suç oluşur.
Göçmen kaçakçılığı suçunun taksirle işlenmesinin Kanun tarafından açıkça düzenlemediği, bu nedenle Göçmen Kaçakçılığı suçu taksirle işlenemez.
B)İNCELENEN DOSYADA:
Sanıklar hakkında Göçmen kaçakçılığı suçundan dolayı … tarihli …. esas nolu iddianame ile TCK’nın 79/1 ve 53/1. maddeleri uyarınca … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kamu davasının açıldığı, … Asliye Ceza Mahkemesi tarafından ise; … tarihli … nolu karar ile TCK’nın 79/1, 62, 53 ve 52. maddeleri gereğince sanıklar hakkında ayrı ayrı 2 yıl 6 ay hapis 5000 TL Adli Para Cezası ile cezalandırılmalarına karar verildiği, suçun mağdurları olan Göçmenlerin tesbit edilemediği, dosya içerisinde herhangi bir beyanlarının bulunmadığı,
Sanık …’ın sabıka kaydında 765 sayılı TCK’nın 493/2, S 62, 65/3, 522, 523, 647 SA 4 ve 6. maddelerinde sabıkasının bulunduğu,
Sanık …’ın sabıkasının olmadığı,
Sanık … Kollukta vermiş olduğu savunmasında özetle …uyruklu 16 kişiyi … ilçesi …’ye serbest gezdiklerini düşünerek getirdiğini belirttiği,
Sanık … kollukta vermiş olduğu savunmasında özetle; sanık …’ın teklif etmesi ile 16 uyruklu kişiyi …’ye getirip şoförlük yapmayı kabul ettiğini,
Sanık … Mahkeme aşamasındaki savunmasında, özetle, aracının üzerinde günlük işlere gidilir ibaresinin olduğunu, Suriye uyruklu kişilerin tarım işçisi olduğunu söyledikleri için …’ye getireceğini belirterek suçlamaları kabul etmediği,

Sanık … Mahkeme aşamasındaki savunmasında, sanık …’ın istemesi ile Suriye uyruklu kişileri …’ye götürmek için hazırlık yaptığını belirterek suçlamaları kabul etmediği görülmüştür.
C)Dosya kapsamı tüm açıklamalar ile birlikte değerlendirildiğinde;
Sorun: Sanıkların Göçmen kaçakçılığı suçunu işlediklerine dair yeterli delil bulunup bulunmadığına ilişkindir.
Kolluk aşamasında ve Mahkeme aşamasında, suçun mağduru olan Göçmenlerin yakalanamamaları sebebiyle beyanlarının bulunmaması,
Sanıkların savunmalarına göre eylemlerinin Suriye uyruklu yabancı mağdurların ülke içinde nakil olduğu kabul edilmesi halinde ise, Sanıkların savunmalarında Suriye uyruklu yabancı olduğunu açıkladıkları, ifadeleri alınamayan mağdurların Geçici Koruma Yönetmeliği çerçevesinde geçici koruma statüsü altında olup olmadıklarının belirlenmemesi,
Sanık …’ın savunmasında, Suriye uyruklu olduğunu düşündüğü kişilerin tarım işçisi olduklarını söyledikleri için Çanakkale’ye getirdiğini belirterek suçlamaları kabul etmemesi,
Sanık …’ın savunmasında, sanık …’ın teklif etmesi ile sadece araçta şoförlük yaptığını belirterek suçlamaları kabul etmemesi,
Sanıkların kullandıkları araçta Yargıtay …Ceza Dairesinin yerleşik kararlarında belirtildiği üzere tesbit edilemeyen göçmenleri Yurt dışına çıkarmakta kullanılan bot, can yeleği, deniz küreği vb. Herhangi bir delilin bulunmaması karşısında,
Göçmen kaçakçılığı suçunda kullanılmaları nedeniyle müsaderesine karar verilen araçların gerçek maliklerinin araştırılamadığı, bu kişilerin iyi niyetli 3. kişi olup olmadığına dair herhangi bir değerlendirme yapılmadan eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle müsadere kararı verilmesi karşında;
Sanıklar hakkında şüpheden sanık yararlanır ilkesi uyarınca Göçmen kaçakçılığı suçundan delil yetersizliği sebebiyle beraat kararı verilmesi gerekirken, yeterli delil olmadan yazılı şekilde mahkumiyet ve müsadere kararı verilmiştir.
D)SONUÇ:
Yukarıda belirtilen gerekçelerle;
Sanıklar … ve … hakkında …Asliye Ceza Mahkemesi tarafından …tarihinde … sayılı Mahkumiyet kararının “BOZULMASINA” karar verilmesi gerekirken “DÜZELTİLEREK ONANMASINA” karşıyız. …